Ken je dat? Een klein kindje dat zijn ijsje aan mama of papa geeft omdat hij niet meer wil? Omdat hij genoeg heeft? Voor ons als volwassene is dat ondenkbaar. En voor jou als lijner of emotie-eter waarschijnlijk helemaal. Als je eenmaal wat lekkers hebt…..

Kleine kinderen weten feilloos wanneer ze genoeg hebben. Als volwassene zijn wij dat vaak verleerd. Omdat we als kind ons bordje leeg moesten eten, en dus leerden om door te eten als we al genoeg hadden. Of omdat we zoveel diëten hebben gedaan dat we hebben geleerd om ons hongergevoel te negeren. En helaas hebben we daarna zoveel honger dat we veel te veel eten. En met dat veel te veel verstoren we weer het signaal van ‘genoeg’.  

En dan is er nog lekkere trek. Dit is een verwarrend signaal. Want bij lekkere trek willen we eten, terwijl ons lichaam niets nodig heeft.  

Ons honger- en verzadigingsgevoel kan dus aardig verstoord zijn.

Kerst is in onze maatschappij een feest van lekker en veel eten. Overvloedige diners, kerststol, lekkere kaasjes bij de borrel, heerlijke desserts. Het is dus niet zo vreemd dat het merendeel van de mensen zich zorgen maakt over kerst. Hoe ga je met die overvloed om?

‘En uiteindelijk eet ik dan toch die reep chocolade op.’ Tanja schaamt zich. En ze snapt zichzelf niet. Ze had zich zo voorgenomen om niet te snoepen. En ze heeft ook echt haar best gedaan. Waarom doet ze dit dan toch? Ze weet toch beter?

Tanja is niet de enige die dit overkomt.

Er zijn heel veel mensen die zich dagelijks voornemen om nu ECHT te stoppen met snoepen. Om ’s avonds te ontdekken dat het weer niet gelukt is. Frustrerend. Alsof je er zelf geen grip op hebt. Hoe kan dat toch?

Zie jij ook de hele dag lekker eten? Bij de koffie wordt een koekje geserveerd, op de balie staat een snoeppot, in de supermarkt liggen de blokjes kaas al klaar. En de lunchtafel staat zoals altijd vol met allerlei lekkers. Overal zijn verleidingen, en voor je het weet val je ervoor. Eigenlijk eet je iedere dag wel dingen die je niet echt wilde.

Eten zien = eten
Als je dit patroon herkent, wordt je misschien snel getriggerd door verleidingen. Bij jou geldt dan: eten zien = eten. En dit gaat heel automatisch. Voordat je het weet, heb je in de supermarkt al een blokje kaas op. Direct daarna vraag je je af: ‘waarom deed ik dat nou?’

Dat komt doordat het bij jou een automatisme is. Je ziet de kaas, en voordat je er bewust over na hebt gedacht, heb je het al op. Het is een reflex, zeg maar.

Ik zit in een espressobar en besluit mezelf te trakteren op een chocoladegebakje. Hij is heerlijk! Hij heeft verschillende laagjes en er zit een dikke quenelle van pure chocolademousse bovenop. Ik geniet. Maar hij is veel machtiger dan ik had gedacht. Ik merk dat ik wens dat ik hem met iemand kon delen. Pas daarna realiseer ik me dat ik ook een deel kan laten staan. Raar is dat. Nu ben ik al zo lang met bewust eten bezig, en dan kost het me toch even om op het idee te komen. 

…. En toen heb ik die zak snoep leeggegeten. Schuldbewust kijkt ze me aan. Ze verwacht dat ik haar op d’r kop zal geven. Ik heb met haar te doen. Ik zie een beeld voor me waarbij ze zichzelf met de mattenklopper geeft: “Fout, fout, fout! Je hebt weer gesnoept. Dat zou je toch niet meer doen?” Ze is niet de enige; bijna al mijn klanten hebben zo’n stem. Ik voel niet de minste aandrang om haar inderdaad op d’r kop te geven en die stem te versterken.

Sanne ziet nu al tegen de feestdagen op. “Het lukt me nooit om af te vallen.” Waarschijnlijk heeft ze hier gelijk in. Sterker: ik hoop dat ze gelijk heeft. Want voor mij staan de feestdagen in het teken van ontmoeten en genieten. Lekker eten hoort daarbij. De lekkernijen en gezelligheid nodigen uit om te eten. Het is heel normaal dat je dan een beetje aankomt.

‘Eet een appel in plaats van een gevulde koek.’ Joke wist dit heel goed. En wilde het ook graag, want ze had last van haar overgewicht. Toch lukte het haar niet. Haar zwakke plek was een muffin. Wanneer ze een muffin zag, liep het water haar in de mond. “Nee, niet doen! Je bent op dieet.” klonk er in haar hoofd. Manmoedig richtte ze haar aandacht op iets anders. Maar het is zo lekker…. De gedachte aan die heerlijke muffin kwam steeds weer naar boven. Hoe harder ze hem wegdrukte, hoe harder hij terugkwam. Na een half uur hield ze het niet meer, en at ze de muffin.

Vaak starten we een dieet met de gedachte: 'de komende tijd helemaal geen snoep, snacks en vet'. Om dit te bereiken, vertrouwen we vaak op onze wilskracht. We zijn immers geen doetjes, en als we het slechte spul niet willen, dan nemen we het ook niet.

Jaarlijks ondernemen vele Nederlander pogingen om af te vallen. In de praktijk slaagt slechts een klein deel om een blijvend lager gewicht te bereiken. Hoe komt het toch dat zoveel diëten mislukken?