Alles-of-niets.
OF je bent streng op dieet.
Of alles is toegestaan.

Ik zie dit patroon bij heel veel nieuwe cliënten.

Het gevolg van ‘alles-of-niets’ is dat je óf eetbuien hebt, óf jojot.
Als je eetbuien hebt, eet je overdag heel gezond, maar kun je dat ’s avonds niet volhouden.
En als jojo-er ben je óf streng op dieet en val je goed af. Of je bent niet op dieet en je komt snel aan.  

Het achterliggend mechanisme is hetzelfde: of je eet ultragezond, of je slaat door in ongezond. Alles of niets.  

Het is zo verleidelijk. Voor de jaarwisseling bedenken dat je vanaf 1 januari écht gezond gaat eten. En ‘even’ 10 kilo afvalt.

In je hoofd weet je prima hoe het moet:

• Minder eten
• Gezonder eten
• Niet meer snoepen
• Naar de sportschool

Het lijkt heel makkelijk. En dat idee wordt versterkt door alle wonderoplossingen die vanaf 1 januari weer in de media komen.

• 10 kilo in 10 weken!
• Val zonder moeite af met dit wonderdieet.

Het is bijna 1 januari. De dag van de goede voornemens: 'Nu ga ik echt afvallen!' Of: 'nu stop ik echt met snoepen.' 
En veel mensen kiezen op 1 januari voor een streng dieet. Geen koolhydraten, alleen gezond, geen frites, saté, snoep en koek. 

Het klinkt ook heel verleidelijk

Want de diëten beloven een slanke lijn als je het dieet volgt. En deze diëten zijn ook lekker duidelijk. Ze vertellen je precies wat je moet eten. Soms zit het boodschappenlijstje er zelfs bij. Makkelijker kan niet! 

Toch zitten er grote nadelen aan dit soort diëten

Want er komen elke keer weer nieuwe diëten met de grootste beloften. Blijkbaar zijn ze toch niet zo succesvol als ze beloven. Waarom zouden er anders steeds nieuwe nodig zijn?

De zomervakantie is weer voorbij. Tijd om de vakantiekilo’s kwijt te raken. We worden weer overspoeld door dieetadviezen die allemaal fantastische resultaten beloven. 10 kilo in 10 weken, koolhydraatvrij, en de nieuwste hype: intermittent fasting.

En werkt het?

Ja…
Nou ja…. eventjes.
Onderzoek toont keer op keer aan dat een dieet niet werkt om blijvend af te vallen. Sterker nog, veel lijners zijn een paar maanden na afloop zwaarder dan voor het dieet.

Hoe komt dat?

Over het algemeen moeten we ons erg aanpassen aan een dieet. We gaan andere producten eten, opeens dubbel koken omdat de kinderen het niet lusten en vaak is er in het dieet geen ruimte voor feestjes of etentjes. Een dieet vraagt dus veel inspanning.

Ken je dat? Dat je op 1 januari op dieet gaat? Net als vorig jaar, het jaar daarvoor en de tien jaar daarvoor? Dat een dieet voor jou een steeds terugkerend ritueel is? En dat het je elke keer weer niet lukt om dat geworstel met je gewicht achter je te laten?

Hoeveel diëten kan een mens volgen? Hoeveel diëten heb jij wel niet gedaan? En als je terugkijkt… Was het het waard? 

Afvallen kun je leren? Wat is dat voor vreemde stelling? Afvallen moet je toch gewoon doen? Gewoon minder snoepen. Gewoon alle extra’s laten staan en gezonder eten. Dat weten we al lang. Gewoon doen, niet zeuren.

Maar klopt dit wel? Want als het werkelijk zo simpel was, waarom zijn er dan zoveel mensen bij wie het niet lukt? Waarom zijn er dan zoveel mensen die eindeloos met hun gewicht worstelen, het ene na het andere dieet volgen, en toch te zwaar zijn?

Het antwoord is eenvoudig: blijkbaar is blijvend afvallen helemaal niet zo simpel. Blijkbaar is het helemaal niet ‘gewoon’ om minder en gezonder te eten.

Vorig jaar publiceerde ik vlak voor Oud en Nieuw een blog waarin ik adviseerde om op 1 januari NIET op dieet te gaan. Tijdens een lekkere Nieuwjaarwandeling mijmerde ik er nog even over het begrip goede voornemens. Ik bedacht me dat het eigenlijk een heel vreemd fenomeen is. We besluiten om af te vallen, meer te sporten of minder hard te werken omdat het een bepaalde datum (Nieuwjaar) is. Wat een rare aanleiding is dat eigenlijk…

‘Blauwe bosbes en Framboos Superfruitmix’ staat op het met grote letters op het pak vruchtensap van Healthy People. Met plaatjes van bosbessen en frambozen. Dat moet wel gezond zijn! Dat mag ook wel, want dit gekoelde vruchtensap is best duur. Maar dan heb je ook wat! Of toch niet?

Diëten zijn moeilijk vol te houden. Hoe strenger het dieet, hoe sneller je terugvalt. Dit is één van de redenen waarom ik pleit voor aanpassing van je eigen eetpatroon. Dit ligt dichter bij jezelf, waardoor een terugval minder nodig is. Toch kan het ook dan gebeuren dat je een keer uit de bocht vliegt. Een feestje, etentje, of een keer crashen na een rotdag.

NEEEE!!!! NIET DOEN!! Om te beginnen stranden de meeste goede voornemens binnen 3 weken. Dat schiet dus toch niet op. En van heftige diëten weten we dat je er alleen tijdelijk van afvalt. Daarna kom je weer aan, met een beetje extra.

Ik kijk vaak met verbazing naar diëten. Er zijn zoveel verboden! Het lijkt wel alsof je niet van lekker eten mag genieten. Terwijl eten en genieten voor mij echt bij elkaar horen. Kijk maar naar de lekkere hapjes op een feest en de gezellige etentjes.

Vaak starten we een dieet met de gedachte: 'de komende tijd helemaal geen snoep, snacks en vet'. Om dit te bereiken, vertrouwen we vaak op onze wilskracht. We zijn immers geen doetjes, en als we het slechte spul niet willen, dan nemen we het ook niet.

Jaarlijks ondernemen vele Nederlander pogingen om af te vallen. In de praktijk slaagt slechts een klein deel om een blijvend lager gewicht te bereiken. Hoe komt het toch dat zoveel diëten mislukken?